VIAF
VIAF tai VIAF-tunniste (engl. Virtual International Authority File) on kansainvälisesti sovittu tunnistenumero henkilötietojen kuvailutiedostolle. VIAF-tunnisteen avulla yhdistetään saman henkilön erilaiset tekijätiedot eli erilaiset nimimuodot ja julkisesti varmennettavissa olevat salanimet toisiinsa. Tunnisteen avulla myös samannimiset henkilöt voidaan erottaa toisistaan.[1] VIAF-nimiauktorisointipalvelua isännöi yhdysvaltalainen Online Computer Library Center (OCLC),[2] joka yhteistyökirjastojensa kanssa ylläpitää myös kirjastoalan WorldCat-yhteisluetteloa.[3][4]
VIAF-tunnisteen luomiseksi perustetusta Yhdysvaltojen ja Saksan kirjastoalojen välisestä yhteistyöhankkeesta tiedotettiin vuonna 2003.[5] Kattavampi kuvaus hankkeesta julkaistiin kansainvälisessä kirjastoalan kokouksessa vuonna 2006.[6]
Syyskuun 2016 alussa VIAF-luokittelussa mukana olevat organisaatiot
Syyskuun 2016 alkupuolella osallistumisestaan VIAF-tunnisteen käyttöön olivat kertoneet seuraavat kansalliskirjastot ja muut tahot (VIAF-organisaatiot):[2]
Organisaation nimi | Nimi kansallisella kielellä (jos ei sama) | Sijainti | Maa |
---|---|---|---|
Alankomaiden kansalliskirjasto | holl. Koninklijke Bibliotheek (KB) | Haag[7] | Alankomaat |
Australian kansalliskirjasto | engl. National Library of Australia | Canberra | Australia |
Bibliotheca Alexandrina | arab. مكتبة الإسكندرية | Aleksandria | Egypti |
BIBSYS | Trondheim | Norja | |
British Library | Lontoo | Yhdistynyt kuningaskunta | |
Chilen kansalliskirjasto | esp. Biblioteca Nacional de Chile | Santiago de Chile | Chile |
Espanjan kansalliskirjasto | esp. Biblioteca Nacional de España | Madrid | Espanja |
Etelä-Afrikan kansalliskirjasto | engl. National Library of South Africa | Pretoria[8] | Etelä-Afrikka |
Flanderin (Belgian flaaminkieliset) julkiset kirjastot | holl. Vlaamse Centrale Catalogus | Bryssel | Belgia |
Irlannin kansalliskirjasto | engl. National Library of Ireland; iiriksi Leabharlann Náisiúnta na hÉireann | Dublin | Irlanti |
ISNI | engl. International Standard Name Identifier | Lontoo | Yhdistynyt kuningaskunta |
Israelin kansalliskirjasto | hepr. הספרייה הלאומית | Jerusalem | Israel |
Israelin kansallismuseo | hepr. מוזיאון ישראל | Jerusalem | Israel |
Italian kirjastoiden yhteisluettelointikeskus | ital. Istituto Centrale per il Catalogo Unico (ICCU) | Rooma | Italia |
Japanin parlamentin kirjasto | jap. 国立国会図書館 | Tokio ja Kioto | Japani |
Kanadan kansalliskirjasto ja -arkisto | engl. Library and Archives Canada, ransk. Bibliothèque et Archives Canada | Ottawa[9] | Kanada |
Katalonian kansalliskirjasto | kat. Biblioteca de Catalunya | Barcelona | Espanja |
Kongressin kirjasto | engl. Library of Congress/NACO | Washington (DC) | Yhdysvallat |
Korean tasavallan kansalliskirjasto | kor. 국립중앙도서관 | Soul | Korean tasavalta |
Kroatian kansallis- ja yliopistokirjasto Zagrebissa | kroatiaksi Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu | Zagreb[10] | Kroatia |
Latvian kansalliskirjasto | latv. Latvijas Nacionālā bibliotēka | Riika | Latvia |
Libanonin kansalliskirjasto | arab. المكتبة الوطنية | Beirut | Libanon |
Luxemburgin kansalliskirjasto | ransk. Bibliothèque nationale de Luxembourg, luxemburgiksi Nationalbibliothéik Lëtzebuerg | Luxemburg | Luxemburg |
Länsi-Sveitsin kirjastoverkko (RERO) | ransk. Réseau des bibliothèques de Suisse occidentale, ital. Rete delle bibliotheche della Svizzera occidentale, saks. Westschweizer Bibliothekverbund | Martigny | Sveitsi |
Marokon kansalliskirjasto | arab. المكتبة الوطنية للمملكة المغربية, ransk. Bibliothèque nationale du Royaume du Maroc | Rabat | Marokko |
Meksikon kansalliskirjasto | esp. Biblioteca Nacional de México | México | Meksiko |
Norjan kansalliskirjasto | norj. Nasjonalbiblioteket | Oslo ja Mo i Rama | Norja |
Perseus-hanke | engl. Perseus Project / Perseus Digital Library [11] | Tuftsin yliopisto, Medford | Yhdysvallat |
Portugalin kansalliskirjasto | port. Biblioteca Nacional de Portugal | Lissabon | Portugali |
Puolan kansalliskirjasto | puol. Biblioteka Narodowa | Varsova | Puola |
Québecin kansalliskirjasto ja -arkisto | ransk. Bibliothèque et Archives nationales du Québec | Montréal, Québec | Kanada |
Ranskan kansalliskirjasto | ransk. Bibliothèque nationale de France (BnF) | Pariisi | Ranska |
Ruotsin kuninkaallinen kirjasto | ruots. Kungliga biblioteket (KB) | Tukholma | Ruotsi |
Saksan kansalliskirjasto | saks. Deutsche Nationalbibliothek (DNB) | Leipzig ja Frankfurt am Main | Saksa |
Singaporen kansallinen kirjastohallinto | kiin. 国家图书馆管理局, Guójiā Túshūguǎn Guǎnlǐjú, malaijiksi Lembaga Perpustakaan Negara, tamiliksi தேசிய நூலக வாரியம் | Singapore | Singapore |
Skotlannin kansalliskirjasto | engl. National Library of Scotland | Edinburgh, Skotlanti[12] | Yhdistynyt kuningaskunta |
SUDOC (ABES) | ransk. Système universitaire de documentation | Ranska | |
Sveitsin kansalliskirjasto | saks. Schweizerische Nationalbibliothek, ransk. Bibliothèque nationale suisse, ital. Biblioteca nazionale svizzera | Bern | Sveitsi |
Syrica.org - Syyrian kielen ja kulttuurin referenssiportaali | engl. Syriac Reference Portal | Vanderbiltin yliopisto, Nashville | Yhdysvallat |
Taiwanin kansallinen keskuskirjasto | kiin. 國家圖書館 | Taipei | Taiwan |
Tanskan bibliografinen keskus | tansk. Dansk BiblioteksCenter (DBC A/S) | Ballerup[13] | Tanska |
Tanskan kulttuurihallinto[14] | tansk. Kulturstyrelsen | Tanska | |
Tšekin kansalliskirjasto | tšek. Národní knihovna České republiky (NK ČR) | Praha | Tšekki |
Union List of Artist Names (ULAN)/ Getty Research Institute (GRI) | Los Angeles | Yhdysvallat | |
Unkarin kansalliskirjasto (Kansallinen Széchényi-kirjasto) | unk. Országos Széchényi Könyvtár | Budapest | Unkari |
Uuden-Seelannin kansalliskirjasto | engl. National Library of New Zealand | Wellington | Uusi-Seelanti |
Varsovan yliopiston kirjasto, NUKAT-keskus, | puol. Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny | Varsova | Puola |
Vatikaanin kirjasto | lat. Bibliotheca Apostolica Vaticana | Vatikaani | Vatikaani |
Venäjän valtionkirjasto | ven. Российская государственная библиотека | Moskova | Venäjä |
Walesin kansalliskirjasto | kymriksi Llyfrgell Genedlaethol Cymru | Aberystwyth, Wales | Yhdistynyt kuningaskunta |
Wikidata | San Francisco | Yhdysvallat | |
Yhdysvaltain kansallinen maatalouskirjasto | engl. National Agricultural Library (U.S.) | Beltsville, Maryland | Yhdysvallat |
Yhdysvaltain kansallinen lääketieteellinen kirjasto | engl. National Library of Medicine (U.S.) | Bethesda, Maryland | Yhdysvallat |
Lisäksi Japanin NII on ottanut VIAF-tunnisteen testikäyttöön. Myös Suomessa on selvitetty osallistumista,[15] mutta ainakaan syksyllä 2016 Kansalliskirjasto ei ollut vielä liittynyt VIAF-organisaatioiden joukkoon.
Katso myös
- Kongressin kirjaston nimitunniste (LCNAF-tunniste)
- ISNI-tunniste
- GND-tunniste
- Sudoc (IdRef-tunniste)
- BIBSYS
Lähteet
- ↑ Managing Ambiguity In VIAF D-lib Magazine, dlib.org. July/August 2014, Volume 20, Number 7/8. Viitattu 30.10.2016. (englanniksi)
- ↑ a b VIAF: The Virtual International Authority File viaf.org. Viitattu 30.10.2016. (englanniksi)
- ↑ Company Overview of OCLC Online Computer Library Center, Inc. bloomberg.com. Viitattu 30.4.2017. (englanniksi)
- ↑ Together we make breakthroughs possible oclc.org. Viitattu 30.4.2017. (englanniksi)
- ↑ OCLC, Die Deutsche Bibliothek and LC to develop Virtual International Authority File 26.8.2003. Dublin, Ohio, USA: Online Computer Library Center, Inc., oclc.org. Viitattu 30.10.2016. (englanniksi)
- ↑ Bennett Rick , Christina Hengel-Dittric, Edward T. O’Neill, Barbara B. Tillett: VIAF (Virtual International Authority File): Linking Die Deutsche Bibliothek and Library of Congress Name Authority Files (pdf) 12.8.2006. The International Federation of Library Associations and Institutions, ifla.org. Viitattu 30.10.2016. (englanniksi)
- ↑ Address and directions (Arkistoitu – Internet Archive) Koninklijke Bibliotheek, kb.nl (englanniksi)
- ↑ Contact us (Arkistoitu – Internet Archive), National Library of South Africa, nlsa.ac.za (englanniksi)
- ↑ Library and Archives Canada, Bibliothèque et Archives Canada viaf.org (englanniksi) (ranskaksi)
- ↑ Lokacija (Arkistoitu – Internet Archive) Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu, nsk.hr, viitattu 30.10.2016 (kroatiaksi)
- ↑ Welcome to Perseus 4.0 Tufts University, tufts.edu (englanniksi)
- ↑ http://www.nls.uk/contact National Library of Scotland]
- ↑ Om DBC dbc.dk (tanskaksi)
- ↑ Maailman paras yleinen kirjasto - ehdotukset 15.6. mennessä (Arkistoitu – Internet Archive) 20.4.2015, suomenkirjastoseura.fi, viitattu 30.10.2016
- ↑ Laila Heinemann: Asteri Lindalle: auktoriteettitietokantahankkeesta Tietolinja, tietolinja.kansalliskirjasto.fi. 2010.
Aiheesta muualla
- VIAF: Fichier d’autorité international virtuel (pdf-esite VIAFista 2012) (ranskaksi)
- Jyrki Ilva, 14.2.2013: Tutkijat, julkaisut ja tunnisteet. Tutkijan tunnistamisesta kansainvälisellä ja kansallisella tasolla (pdf)
- VIAFbot and the Integration of Library Data on Wikipedia (Code4Lib Journal, Issue 22, 2013-10-14) (englanniksi) (code4lib.org)
- Anila Angjeli, Andrew Mac Ewan and Vincent Boulet (2014) ISNI and VIAF – Transforming ways of trustfully consolidating identities (pdf) (englanniksi) (ifla.org)