Schaduwkabinet-Den Uyl
In Nederland werd op 16 april 1971 in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 1971 het schaduwkabinet-Den Uyl gevormd door vertegenwoordigers van de PvdA, D'66 en PPR. Na de verkiezingen werd het op 2 juli 1971 ontbonden.
Het idee om voor de verkiezingen een schaduwkabinet naar Brits model samen te stellen, waarbij politici van de oppositie een alternatieve ministerraad vormen, was afkomstig van PvdA-politicus Ed van Thijn. Deze uiting van progressieve samenwerking in Nederland in de jaren zeventig gold alleen tijdens de verkiezingscampagne. Toen op 6 juli 1971 het kabinet-Biesheuvel I aantrad, waarin de progressieve partijen niet vertegenwoordigd waren, formeerden de oppositiepartijen geen schaduwkabinet naar het voorbeeld van het Britse Lagerhuis.
Ook voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1972 vormden de drie partijen een schaduwkabinet. Ook hiervan was de duur beperkt tot de verkiezingscampagne. Het bestond uit 16 posten (10 voor de PvdA, 4 voor D'66 en 2 voor de PPR), die werden ingenomen door:[1]
Schaduwministers en -staatssecretarissen
Personen | Schaduwministers / Portefeuille / Ministerie | Functie op dat moment | Partij | |||
---|---|---|---|---|---|---|
drs. J.M. (Joop) den Uyl (1919–1987) | Minister-president / Minister | Algemene Zaken | Partijleider van de PvdA | PvdA | ||
Fractievoorzitter Tweede Kamer | ||||||
mr. H.A.F.M.O. (Hans) van Mierlo (1931–2010) | Vicepremier | Binnenlandse Zaken | Partijleider van D'66 | D'66 | ||
Minister voor Grondwetszaken | Fractievoorzitter Tweede Kamer | |||||
drs. J.M. (Jacques) Aarden (1914–1997) | Vicepremier | Binnenlandse Zaken | Partijleider van de PPR | PPR | ||
Minister | Fractievoorzitter Tweede Kamer | |||||
mr. M. (Max) van der Stoel (1924–2011) | Minister | Buitenlandse Zaken | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
mr. R. (Rob) van den Bergh (1913–1997) | Minister | Financiën | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
mr. A.M. (Anneke) Goudsmit (1933) | Minister | Justitie | Tweede Kamerlid | D'66 | ||
dr. C. (Cees) de Galan (1932–1987) | Minister | Economische Zaken | Hoogleraar Economie Rijksuniversiteit Groningen | PvdA | ||
mr. J.A.W. (Jaap) Burger (1904–1986) | Minister | Defensie | Lid Raad van State | PvdA | ||
ir. W. (Wiebe) Draijer (1924–2007) | Minister | Volksgezondheid en Milieuhygiëne | Hoogleraar Werktuigbouwkunde Universiteit Twente | D'66 | ||
mr. Th.J.A.M. (Theo) van Lier (1916–1992) | Minister | Sociale Zaken | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
dr.ir. A. (Anne) Vondeling (1916–1979) | Minister | Onderwijs en Wetenschappen | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
drs. E. (Ed) van Thijn (1934-2021) | Minister | Verkeer en Waterstaat | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
ir. H. (Henk) Vredeling (1924–2007) | Minister | Landbouw en Visserij | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
dr. J. (Hans) van den Doel (1937–2012) | Minister | Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
mr.dr. M.G. (Max) Rood (1927–2001) | Minister | Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk | Hoogleraar Sociaal Recht Universiteit Leiden | D'66 | ||
mr.dr. B. (Bas) de Gaay Fortman (1937) | Minister | • Ontwikkelingssamenwerking (Buitenlandse Zaken) | Universitair Economisch Hoofddocent University of Zambia | PPR | ||
Staatssecretarissen / Portefeuille / Ministerie | Functie op dat moment | Partij | ||||
mr. L.J. (Laurens Jan) Brinkhorst (1937) | Staatssecretaris | • Europese Zaken (Buitenlandse Zaken) | Hoogleraar Europees Recht Rijksuniversiteit Groningen | D'66 | ||
mr. I. (Irene) Vorrink (1918–1996) | Staatssecretaris | • Sociale Zekerheid • Armoedebeleid • Bijstandszaken • Emancipatiebeleid (Sociale Zaken) | Eerste Kamerlid | PvdA | ||
J.C.Th. (Jaap) van der Doef (1934) | • Arbeidsomstandigheden • Ouderenbeleid • Gehandicaptenbeleid (Sociale Zaken) | Vakbondsbestuurder | PvdA | |||
mr. A.P. (Tineke) Schilthuis (1921–2013) | Staatssecretaris | • Wegverkeer • Openbaar Vervoer • Spoorwegen • Scheepvaart • PTT (Verkeer en Waterstaat) | Tweede Kamerlid | PvdA | ||
drs. M.P.A. (Marcel) van Dam (1938) | Staatssecretaris | • Volkshuisvesting • Stadsvernieuwing • Woningcorporaties (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) | Televisiepresentator | PvdA | ||
drs. R. (Rob) Hajer (1929-2021) | Staatssecretaris | • Vorming • Werkende jongeren (Onderwijs en Wetenschappen) | Directeur Nederlands Centrum voor Volksontwikkeling (NCVO) | PvdA | ||
drs. W. (Wim) van Zijll (1916-2011) | Staatssecretaris | • CRM • Sport (Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk) | Algemeen secretaris Nederlandse Sport Federatie | D'66 | ||
mr. C. (Carel) van Lookeren Campagne (1925-2017) | Staatssecretaris | • Defensiematerieel (Defensie) | Kapitein Koninklijke Marine Reserve Topfunctionaris Douwe Egberts | D'66 | ||
Bron: Het alternatieve kabinet in 1971 Parlement & Politiek |
Na de verkiezingen leidde de kabinetsformatie 1972-1973 tot de vorming van het kabinet-Den Uyl, met bewindspersonen van de drie progressieve partijen, maar ook van KVP en ARP. Van het concept "schaduwkabinet" is daarna noch in verkiezingstijd noch in de dagelijkse politiek ooit nog gebruikgemaakt.
- ↑ "Verdeling der alternatieve portefeuilles". "Het Parool". Amsterdam, 1971/04/17 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 22-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010836365:mpeg21:p005