Dzwonek okrągłolistny
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | dzwonkowate | ||
Rodzaj | dzwonek | ||
Gatunek | dzwonek okrągłolistny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Campanula rotundifolia L. Sp.Pl.163 1753 | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Dzwonek okrągłolistny (Campanula rotundifolia L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae Juss.). Występuje w Europie, Azji (Syberia, Mongolia) i Ameryce Północnej (od obszarów subarktycznych po północny Meksyk)[3]. W Polsce jest to roślina pospolita na całym niżu.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina trwała z czołgającym się, cienkim kłączem. Jesienią ze znajdujących się na nim pąków wyrastają skrócone i zimujące pędy płonne.
- Łodyga
- Wyrasta wiosną z zimujących pędów płonnych. Jest wzniesiona, delikatna, wiechowato rozgałęziająca się, u dołu omszona. Osiąga wysokość 15–50 cm.
- Liście
- Dolne (różyczkowe) nerkowate, długoogonkowe zaokrąglone lub sercowate, łodygowe równo-wąsko-lancetowate (heterofilia), o szerokości najwyżej 1 cm.
- Kwiaty
- Błękitne (rzadko białe), o długości 1,2–2,2 cm z długimi ogonkami, najczęściej zwisłe, w wielokwiatowym gronie, z ząbkami wciętymi do ok. 1/3 długości. Dzwonkowata korona kwiatu ma długość 12–18 mm. Kielich zrosły, o szydlastych łatkach.
- Owoce
- Otwierająca się trzema dziurkami w nasadzie torebka.
Biologia i ekologia
Bylina, kwitnie od maja do października. Liście odziomkowe podczas kwitnienia rośliny przeważnie już są uschnięte.
Kwiaty są nie tylko przedprątne, ale posiadają specjalny mechanizm zapobiegający samozapyleniu. W młodych kwiatach stulonych w pąk, dojrzewające już pylniki wysypują pyłek na płatki korony pokryte drobnymi włoskami, po czym nitki pręcików kurczą się opadając wraz z pylnikami na dno kwiatowe. Wtedy dopiero dojrzewa słupek i rozchylają się płatki korony. Potem może nastąpić zapylenie krzyżowe pyłkiem przyniesionym przez owady z innego kwiatu dzwonka. Gdyby jednak z jakichś powodów nie nastąpiło zapylenie krzyżowe, roślina zapewnia sobie możliwość samozapylenia – w ostatniej fazie rozwoju kwiatów znamiona słupka ślimakowato wydłużają się dotykając włosków na płatkach, gdzie jeszcze może znajdować się pyłek.
Porasta łąki, wrzosowiska, widne, suche lasy – zwłaszcza sosnowe i brzozowe, gleby piaszczyste. Gatunek wyróżniający dla zespołu (Ass.) Cephalanthero rubrae-Fagetum[4].
Zastosowanie
Jest uprawiany jako roślina ozdobna. Jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 3-10[5]. Rozmnaża się przez nasiona wysiewane wiosną lub przez podział wiosną lub jesienią. Może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i zacienionych.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2007, seria: Vademecum Geobotanicum. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Bibliografia
- D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- J9U: 987007283382605171
- Britannica: plant/harebell
- SNL: blåklokke
- BioLib: 41214
- EoL: 577770
- EUNIS: 165045
- Flora of North America: 242416226
- FloraWeb: 1072
- GBIF: 5410907
- identyfikator iNaturalist: 62312
- IPNI: 30036649-2
- ITIS: 34497
- NCBI: 239422
- Plant Finder: 278849
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-365918
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30036649-2
- Tela Botanica: 75012
- identyfikator Tropicos: 5501631
- USDA PLANTS: CARO2
- CoL: QBVH