Mr. Tambourine Man
Wykonawca utworu z albumu Bringing It All Back Home | |
Bob Dylan | |
Wydany | 22 marca 1965 |
---|---|
Nagrywany | 15 stycznia 1965 |
Gatunek | folk rock |
Długość | 5:30 |
Twórca | Bob Dylan |
Producent | Tom Wilson |
Wydawnictwo | Columbia Records |
Mr. Tambourine Man – piosenka skomponowana przez Boba Dylana, nagrana przez niego w 1965 roku i wydana na albumie Bringing It All Back Home (1965).
Utwór w wykonaniu amerykańskiej grupy The Byrds znalazł się na 79. pozycji listy 500 utworów wszech czasów czasopisma „Rolling Stone”, a oryginalną aranżację Dylana umieszczono na 106. miejscu tego samego zestawienia[1].
Historia
W maju 1964 roku Dylan nagrał tę piosenkę podczas sesji nagraniowej w domu Erica von Schmidta w Sarasocie (stan Floryda), a 17 maja utwór wykonał po raz pierwszy na koncercie w Royal Festival Hall w Londynie (Anglia). W czerwcu tego samego roku zrealizował nagranie w ich studiu swojego wydawcy The Witmark Music. 9 czerwca zarejestrował materiał z tym utworem do albumu Another Side of Bob Dylan (1964), ale na oryginalnej wersji longplaya nie uwzględniono tej piosenki. 15 stycznia 1965 Amerykanin zrealizował sesje nagraniowe w Columbia Studio A w Nowym Jorku; powstało wtedy 6 wersji „Mr. Tambourine Man”, a na albumie Bringing It All Back Home zamieszczono ostatnią wersję z sesji.
31 października 1964 Dylan wykonał tę piosenkę podczas koncertu w Philharmonic Hall w Nowym Jorku; to nagranie ukazało się na The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall (2004). 1 sierpnia 1971 roku Dylan wystąpił podczas koncertu na rzecz Bangladeszu; utwór „Mr. Tambourine Man” wykonany został tylko w trakcie drugiego (nocnego) koncertu.
Dylan pisząc i komponując ten utwór czerpał inspirację z wielu różnych źródeł. Biograf Dylana, Robert Shelton, zacytował teorie sugerujące, że inspiracją artysty było wszystko od „radosnego zgiełku” czarnej muzyki gospel, poprzez pieśni Armii Zbawienia z ich rytmem podkreślanym tamburynem aż do poematu Williama Butlera Yeatsa Bizancjum (1930). Sam Dylan powiedział o inspiracji filmem La strada (1954) Federico Felliniego oraz wielkim tamburynem przyniesionym na sesję nagraniową przez gitarzystę i basistę Bruce’a Langhorne’a. Wspomniał także o tym, że napisał ten utwór po wzięciu udziału w Mardi Gras i opuszczeniu Nowego Orleanu w połowie lutego 1964 roku. Amerykański dziennikarz Al Aronowitz twierdził jednak, że „Mr. Tambourine Man” powstał w czasie całonocnej pracy Dylana w jego domu w Berkeley Heights (stan New Jersey). Nawet jeśli tak było, to piosenka ta była raczej pisana w ciągu pewnego czasu i w domu Aronowitza mogła powstać kolejna z wczesnych jej wersji.
Utwór ten był wykonywany zarówno solowo jak i z całymi zespołami muzycznymi. Na początku 1974 roku, podczas koncertów z kanadyjską grupą The Band, piosenka wykonywana była w stosunkowo szybkim tempie. Podczas pierwszego i drugiego tournée Rolling Thunder Revue (1975–1976) Dylan powrócił do wersji akustycznej. Podczas światowego tournèe w 1978 roku piosenka zaaranżowana była dość bigbandowo, a użycie fletu nadało jej radosnego charakteru.
Charakterystyka
„Mr. Tambourine Man” jest jednym z najbardziej znanych utworów Dylana i jednocześnie dość nietypowym. Kompozycja ta rozpoczyna się bowiem od refrenu. Piosenka ta była zawsze wysoko oceniana przez krytyków[2] zwłaszcza za jej artystyczne wyrażenie sugerujące „pozaświatowość” wyłaniającą się zza zasłony rzeczywistości. Krytyk muzyczny Oliver Trager stwierdził, że „Mr. Tambourine Man” jest jednym z najgłębszych wierszy Dylana[2]. Paul Williams, analizując metodę pracy Dylana w studiu nagraniowym, stwierdził, że ostateczne nagranie jednym ciągiem i bez żadnych poprawek trzech utworów: „Mr. Tambourine Man”. „It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)” i „Gates of Eden” dorównuje największym amerykańskim dziełom typu „Skowyt” (aut. Allen Ginsberg) i W drodze (aut. Jack Kerouac) powstałych 10 lat wcześniej[3].
Tekst
Piosenka ta przenika przez zasłonę, „welon” rozdzielający nasz świat od drugiego, wyższego świata. Jednocześnie powstanie, a zwłaszcza nagranie tego utworu można rozpatrywać jako wynik dotarcia Dylana do „drugiego świata”. Metafizyk mógłby określić, że Dylan otrzymał to ze swojego „wyższego ja”[4]. Chociaż wszyscy mamy „wyższe ja”. to osiągnięcie artysty leży w tym, że jest on z nim w kontakcie i posiada umiejętność dzielenia się tym z innymi.
Piosenka jest nie tylko o wolności, ale i o poddaniu się – „Jestem gotów pójść gdziekolwiek, jestem gotów zniknąć” (I’m ready to go anywhere, I’m ready for to fade). Dylan przy tym zastanawia się, czy nie stał się po prostu tylko klaunem.
Tytułowa postać tamburynisty doczekała się niezliczonych prób interpretacji ze strony fanów. Dylan jednak wyjaśnił w piosence, że mr. Tambourine Man jest po prostu źródłem rytmu, który słyszy piosenkarz. Wiecznym perkusjonistą. Dylan napisał też o tym w tekście zamieszczonym na okładce albumu. Końcowe wersy utowru są wezwaniem do muzy artysty o „zesłanie” na niego inspirującego doświadczenia poza „wszelką pamięcią i przeznaczeniem”, aby mógł zapomnieć „o dzisiaj aż do jutra”.
Z powodu licznych odniesień do stanów pozornie wywołanych narkotykami, piosenka ta właściwie natychmiast została zaatakowana jako „utwór narkotyczny”, co zmusiło Dylana do odpowiedzi. Między innymi w nocie do wersji utworu zamieszczonej na albumie Biograph (1985) muzyk napisał, że „narkotyki nigdy nie grały roli w tej piosence”. Nawet, jeśli jest to prawdą, to piosenka ta wydaje się odbijać psychodeliczne doświadczenie, które jest chyba najbardziej widoczne w interpretacji tego utworu przez grupę The Byrds.
Odniesienia
Hunter S. Thompson zadedykował swoją powieść Lęk i odraza w Las Vegas Dylanowi i tej piosence. Została ona także odegrana na pogrzebie Thompsona[5].
Dyskografia
- Albumy
- 1965: Bringing It All Back Home
- 1967: Bob Dylan’s Greatest Hits
- 1971: The Concert for Bangladesh (album różnych wykonawców)
- 1979: Bob Dylan at Budokan
- 1985: Biograph
- 1998: The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The „Royal Albert Hall” Concert
- 2002: The Bootleg Series Vol. 5: Bob Dylan Live 1975, The Rolling Thunder Revue
- 2004: The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall
- 2005: The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack
- 2007: Dylan
- Film
- 2007: The Other Side of the Mirror: Bob Dylan Live at the Newport Folk Festival
Wersje innych artystów
- 1965: The Byrds – Mr. Tambourine Man (Greatest Hits, 1967; Untitled, 1970; The Original Singles: 1965–1967, Volume 1, 1980)
- 1965: Odetta – Odetta Sings Dylan
- 1965: Judy Collins – 5th Album (Recollections: The Best of Judy Collins, 1969)
- 1965: Hugues Aufray – À l’Olympia (Au Casino de Paris, 1965)
- 1965: Four Seasons – Sing Big Hits of Bacharach, Davis & Dylan
- 1965: Gerry Mulligan – If You Can't Beat 'Em, Join' Them
- 1965: Alvin and the Chipmunks – Chipmunks à Go-Go
- 1966: The Lettermen – More Hit Sounds of the Lettermen!
- 1966: Duane Eddy – Duane Does Dylan
- 1967: Stevie Wonder – Down to Earth
- 1965: Johnny Rivers – Johnny River Rocks the Folk
- 1968: William Shatner – The Transforemed Man
- 1968: Marmalade – There’s a Lot of It About
- 1972: Melanie – Born to Be (1969); Four Sides of Melanie
- 1974: John Denver – Beginnings with the Michael Trio
- 1998: Gene Clark – Firebyrd (1984); Flying High
- 1989: Crowded House – I Feel Possessed (Unplugged in the Byrdhouse, 1995)
- 1996: Roger McGuinn – Live from Mars
- 1999: The Mamas & the Papas – Before They Were The Mamas & the Papas
- 2000: Chris Hillman – album różnych wykonawców The Folkscene Collection, Volume II
Przypisy
- ↑ Rolling Stones Magazine's Top 500 Songs. metrolyrics.com. [dostęp 2010-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-24)]. (ang.).
- ↑ a b Trager 2004 ↓, s. 439.
- ↑ Williams 2004 ↓, s. 128.
- ↑ Williams 2004 ↓, s. 130.
- ↑ ArvindA. Dilawar ArvindA., Behind the Dedications: Hunter S. Thompson [online], lithub.com, 20 lutego 2017 [dostęp 2024-09-06] (ang.).
Bibliografia
- Paul Williams: Bob Dylan. Performing Artist 1960-1973. The Early Years. The Middle Years. Omnibus Press, 2004. ISBN 1-84449-095-5.
- Clinton Heylin: Bob Dylan. The Recording Sessions 1960-1994. Nowy Jork: St. Martin Press, 1995. ISBN 0-312-13439-8.
- Oliver Trager: Keys to the Rain. The Definitive Bob Dylan Encyclopedia. Nowy Jork: Billboard Books, 2004. ISBN 0-8230-7974-0.
Linki zewnętrzne
- tekst (ang.)
- akordy (ang.)
- p
- d
- e
- Bob Dylan
- The Freewheelin’ Bob Dylan
- The Times They Are a-Changin’
- Another Side of Bob Dylan
- Bringing It All Back Home
- Highway 61 Revisited
- Blonde on Blonde
- John Wesley Harding
- Nashville Skyline
- Self Portrait
- New Morning
- Pat Garrett & Billy the Kid
- Dylan
- Planet Waves
- Blood on the Tracks
- The Basement Tapes
- Desire
- Street-Legal
- Slow Train Coming
- Saved
- Shot of Love
- Infidels
- Empire Burlesque
- Knocked Out Loaded
- Down in the Groove
- Oh Mercy
- Under the Red Sky
- Good as I Been to You
- World Gone Wrong
- Time Out of Mind
- Love and Theft
- Modern Times
- Together Through Life
- Christmas in the Heart
- Tempest
- Shadows in the Night
- Fallen Angels
- Triplicate
- Rough and Rowdy Ways
- Shadow Kingdom
- Before the Flood
- Hard Rain
- Bob Dylan at Budokan
- Real Live
- The 30th Anniversary Concert Celebration
- MTV Unplugged
- Live 1961–2000: Thirty-Nine Years of Great Concert Performances
- Live at the Gaslight 1962
- Live at Carnegie Hall 1963
- In Concert – Brandeis University 1963
- The 1966 Live Recordings
- The Real Royal Albert Hall 1966 Concert (Live)
| |
Bob Dylan & The Band | |
---|---|
Bob Dylan & The Grateful Dead | |
Traveling Wilburys |
- Bob Dylan: You’re No Good
- Talkin’ New York
- In My Time of Dyin’
- Man of Constant Sorrow
- Fixin’ to Die
- Pretty Peggy-O
- Highway 51
- Gospel Plow
- Baby, Let Me Follow You Down
- House of the Risin' Sun
- Freight Train Blues
- Song to Woody
- See That My Grave Is Kept Clean. Freewheelin’ Bob Dylan: Blowin’ in the Wind
- Girl from the North Country
- Masters of War
- Down the Highway
- Bob Dylan’s Blues
- A Hard Rain’s a-Gonna Fall
- Don’t Think Twice, It’s All Right
- Bob Dylan’s Dream
- Oxford Town
- Talking World War III Blues
- Corrina, Corrina
- Honey, Just Allow Me One More Chance
- I Shall Be Free. The Times They Are a-Changin’: The Times They Are a-Changin’
- Ballad of Hollis Brown
- With God on Our Side
- One Too Many Mornings
- North Country Blues
- Only a Pawn in Their Game
- Boots of Spanish Leather
- When the Ship Comes In
- The Lonesome Death of Hattie Carroll
- Restless Farewell. Another Side of Bob Dylan: All I Really Want to Do
- Black Crow Blues
- Spanish Harlem Incident
- Chimes of Freedom
- I Shall Be Free No. 10
- To Ramona
- Motorpsycho Nitemare
- My Back Pages
- I Don’t Believe You
- Ballad in Plain D
- It Ain’t Me Babe. Bringing It All Back Home: Subterranean Homesick Blues
- She Belongs to Me
- Maggie’s Farm
- Love Minus Zero/No Limit
- Outlaw Blues
- On the Road Again
- Bob Dylan’s 115th Dream
- Mr. Tambourine Man
- Gates of Eden
- It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)
- It’s All Over Now, Baby Blue. Highway 61 Revisited: Like a Rolling Stone
- Tombstone Blues
- It Takes a Lot to Laugh, It Takes a Train to Cry
- From a Buick 6
- Ballad of a Thin Man
- Queen Jane Approximately
- Highway 61 Revisited
- Just Like Tom Thumb’s Blues
- Desolation Row. Blonde on Blonde: Rainy Day Women ♯12 & 35
- Pledging My Time
- Visions of Johanna
- One of Us Must Know (Sooner or Later)
- I Want You
- Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again
- Leopard-Skin Pill-Box Hat
- Just Like a Woman
- Most Likely You Go Your Way and I’ll Go Mine
- Temporary Like Achilles
- Absolutely Sweet Marie
- 4th Time Around
- Obviously 5 Believers
- Sad-Eyed Lady of the Lowlands. John Wesley Harding: John Wesley Harding
- As I Went Out One Morning
- I Dreamed I Saw St. Augustine
- All Along the Watchtower
- The Ballad of Frankie Lee and Judas Priest
- Drifter’s Escape
- Dear Landlord
- I Am a Lonesome Hobo
- I Pity the Poor Immigrant
- The Wicked Messenger
- Down Along the Cove
- I’ll Be Your Baby Tonight. Nashville Skyline: Girl from the North Country
- Nashville Skyline Rag
- To Be Alone with You
- I Threw It All Away
- Peggy Day
- Lay Lady Lay
- One More Night
- Tell Me That It Isn’t True
- Country Pie
- Tonight I’ll Be Staying Here with You. Self Portrait: All the Tired Horses
- Alberta #1
- I Forgot More Than You’ll Ever Know
- Days of ’49
- Early Mornin’ Rain
- In Search of Little Sadie
- Let It Be Me
- Little Sadie
- Woogie Boogie
- Belle Isle
- Living the Blues
- Like a Rolling Stone
- Copper Kettle
- Gotta Travel On
- Blue Moon
- The Boxer
- The Mighty Quinn (Quinn the Eskimo)
- Take Me as I Am
- Take a Message to Mary
- It Hurts Me Too
- Minstrel Boy
- She Belongs to Me
- Wigwam
- Alberta #2. New Morning: If Not for You
- Day of the Locusts
- Time Passes Slowly
- Went to See the Gypsy
- Winterlude
- If Dogs Run Free
- New Morning
- Sign on the Window
- One More Weekend
- The Man in Me
- Three Angels
- Father of Night. Bob Dylan’s Greatest Hits Vol. II: Watching the River Flow
- Don’t Think Twice, It’s All Right
- Lay Lady Lay
- Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again
- I’ll Be Your Baby Tonight
- All I Really Want to Do
- My Back Pages
- Maggie's Farm
- Tonight I’ll Be Staying Here with You
- She Belongs to Me
- All Along the Watchtower
- Just Like Tom Thumb’s Blues
- A Hard Rain’s a-Gonna Fall
- If Not for You
- It’s All Over Now, Baby Blue
- Tomorrow Is a Long Time
- When I Paint My Masterpiece
- I Shall Be Released
- You Ain’t Goin’ Nowhere
- Down in the Flood. Pat Garrett & Billy the Kid: Main Title Theme (Billy)
- Bunkhouse Theme
- River Theme
- Turkey Chase
- Knockin’ on Heaven’s Door
- Final Theme
Dylan: Lily of the West
- Can’t Help Falling in Love
- Sarah Jane
- The Ballad of Ira Hayes
- Mr. Bojangles
- Mary Ann
- Big Yellow Taxi
- A Fool Such as I
- Spanish Is the Loving Tongue. Planet Waves: On a Night Like This
- Going, Going, Gone
- Tough Mama
- Hazel
- Something There Is About You
- Forever Young
- Dirge
- You Angel You
- Never Say Goodbye
- Wedding Song. Blood on the Tracks: Tangled Up in Blue
- Simple Twist of Fate
- You’re a Big Girl Now
- Idiot Wind
- You're Gonna Make Me Lonesome When You Go
- Meet Me in the Morning
- Lily, Rosemary and the Jack of Hearts
- If You See Her, Say Hello
- Shelter from the Storm
- Buckets of Rain
- Dont Look Back
- The Other Side of the Mirror. Bob Dylan live at the Newport Folk Festival 1963–1965
- Dylan Speaks. The Legendary 1965 Press Conference in San Francisco
- Eat the Document
- Pat Garrett i Billy Kid
- Renaldo and Clara
- Płonące serce
- Jeźdźcy Apokalipsy
- Tales from a Golden Age. Bob Dylan 1941–1966
- Bez stałego adresu: Bob Dylan
- Bob Dylan. Heartbreakers Live in Australia
- Rolling Thunder and the Gospel Years
- I’m Not There
- 65 Revisited
- VIAF: 2868149845000402960002
- PLWABN: 9810543632905606
- Britannica: topic/Mr-Tambourine-Man