Nowopłetwe
Neopterygii[1] | |||
Regan, 1923 | |||
Okres istnienia: perm–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 298.9/0 298.9/0 | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | promieniopłetwe | ||
Podgromada | nowopłetwe | ||
| |||
|
Nowopłetwe[2] (Neopterygii) – podgromada ryb promieniopłetwych obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.
Ewolucja
Nowopłetwe wyłoniły się w późnym permie, około 250 mln lat temu (późny perm[3]), prawdopodobnie z ganoidów chrzęstnych[4]. Okres ich panowania w wodach całego świata rozpoczął się w erze mezozoicznej i trwa. U pierwszych przedstawicieli tej grupy pojawił się częściowo skostniały szkielet oraz prymitywny pęcherz pławny. Reliktem tej linii rozwojowej są współczesne niszczukokształtne. U pozostałych dwóch grup, które przetrwały do dzisiejszej formy nastąpiła redukcja warstwy ganoiny, co przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru łusek[2]. Pojawiła się ruchoma kość szczękowa, prostsza budowa płetw i symetryczna płetwa ogonowa. Dzięki tym zmianom nowopłetwe mogły sprawniej pływać i zdobywać pokarm, stały się zwinnymi, szybkimi drapieżcami i odniosły sukces ewolucyjny – zdominowały większość zbiorników wodnych na Ziemi[4].
Systematyka
Wśród nowopłetwych wyodrębniane są dwie grupy[3]:
- Holostei – ganoidy kostne z rzędami:
- Semionotiformes – niszczukokształtne
- Amiiformes – amiokształtne
- Teleostei – doskonałokostne
Przypisy
- ↑ Neopterygii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
- ↑ a b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 95–96. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ a b Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 96. ISBN 978-83-01-15140-9.
- p
- d
- e
- Królestwo: zwierzęta
- Typ: strunowce
- Podtyp: kręgowce
- Ryby (Pisces)
- Nadgromada: ryby kostnoszkieletowe (Osteichthyes)
mięśniopłetwe (Sarcopterygii) |
| ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
promieniopłetwe (Actinopterygii) |
|