(433) Eros
(433) Eros, okolice północnego bieguna w przybliżeniu w naturalnych barwach (NEAR) | |||
Odkrywca | Carl Gustav Witt | ||
---|---|---|---|
Data odkrycia | 13 sierpnia 1898 | ||
Numer kolejny | 433 | ||
Oznaczenie tymczasowe | 1898 DQ | ||
Charakterystyka orbity (J2000) | |||
Przynależność obiektu | grupa Amora | ||
Półoś wielka | 1,4581 au | ||
Mimośród | 0,2228 | ||
Peryhelium | 1,1332 au | ||
Aphelium | 1,7830 au | ||
Okres obiegu wokół Słońca | 1 rok 277 dni 21 godzin | ||
Średnia prędkość | 24,36 km/s | ||
Inklinacja | 10,83° | ||
Charakterystyka fizyczna | |||
Średnica | 34,4 × 11,2 × 11,2 km | ||
Masa | 7,2×1015 kg | ||
Średnia gęstość | 2,67 g/cm3 | ||
Okres obrotu | (5 h 16 min 12 s) h | ||
Albedo | 0,25 | ||
Jasność absolutna | 11,16m | ||
Typ spektralny | Typ S | ||
Średnia temperatura powierzchni | ~227 K | ||
Satelity naturalne | brak | ||
|
Zobacz hasło Eros w Wikisłowniku |
(433) Eros – planetoida z grupy Amora.
Odkrycie
Planetoida została odkryta 13 sierpnia 1898 roku w Berlinie przez astronoma Carla Gustava Witta. Tej samej nocy planetoidę tę sfotografował również w Nicei[1] Auguste Charlois, jednak odkrycie jest przyznawane wyłącznie Carlowi Wittowi.
Obiekt ten nosi imię mitologicznego boga miłości i namiętności seksualnej Erosa[2]. Przed nadaniem nazwy planetoida nosiła oznaczenie tymczasowe (433) 1898 DQ.
Orbita
Orbita Erosa nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 10,83°. Na jeden obieg wokół Słońca potrzebuje około 1 roku i 278 dni, krążąc w średniej odległości 1,46 au. Średnia prędkość orbitalna wynosi ok. 24,36 km/s.
Eros należy do grupy Amora, planetoid zbliżających się w obiegu wokół Słońca do orbity Ziemi.
31 stycznia 2012 planetoida znalazła się w odległości 26,7 milionów kilometrów (0,178 au) od Ziemi, było to jej najbliższe przejście od 1975. Podobnie blisko Ziemi znajdzie się ponownie w 2056[3].
Właściwości fizyczne
(433) Eros ma bardzo nieregularny kształt, jego rozmiary to 34,4 × 11,2 × 11,2 km. Jego albedo wynosi 0,25, a jasność absolutna to 11,2m. Średnia temperatura na powierzchni to ok. 227 K (> 100 °C po stronie nasłonecznionej, −150 °C po stronie nocnej). Planetoida ta zaliczana jest do typu S. Zawiera 20 mld ton aluminium, a także sporą ilość innych metali, jak złoto, platyna i cynk[4]. Jej powierzchnia jest pokryta regolitem, którego grubość i skład pozostaje tematem badań. Większość regolitu na powierzchni Erosa powstała prawdopodobnie w wyniku licznych, małych zderzeń z innymi planetoidami[5]. Jest też wiele kraterów uderzeniowych.
Badania bezpośrednie
Eros był celem wyprawy sondy NEAR, która dokonała lądowania na powierzchni planetoidy 12 lutego 2001 roku. Sonda zebrała sporo informacji o planetoidzie, m.in. przesłała na Ziemię około 160 tysięcy fotografii obiektu[1]. Ostatnie zdjęcia wykonane przez tę sondę pokazują szczegóły wielkości rzędu kilkunastu centymetrów.
Lista tworów geologicznych
Regiony
Regiony na Erosie zostały nazwane na cześć współodkrywców tej planetoidy.
Region | Nazwa pochodzi od |
---|---|
Charlois Regio | Auguste Charlois |
Witt Regio | Gustav Witt |
Grzbiety górskie
Formacje te nazwano na cześć astronomów, którzy zajmowali się badaniem Erosa.
Grzbiet górski | Nazwa pochodzi od |
---|---|
Finsen Dorsum | William Stephen Finsen |
Hinks Dorsum | Arthur Robert Hinks |
Kratery
Kratery uderzeniowe na Erosie noszą imiona słynnych kochanków z legend, mitologii i literatury. Jeden z kraterów nosi nazwę od święta zakochanych – Walentynek (krater Valentine), inny – postaci historycznej (Casanova)[1].
Krater | Nazwa pochodzi od |
---|---|
Abelard | Piotr Abelard |
Aida | Aida, bohaterka opery Aida |
Avtandil | Awtandil z gruzińskiej epopei narodowej Szoty Rustaweliego Rycerz w tygrysiej skórze |
Bovary | Madame Bovary |
Casanova | Casanova |
Catherine | Cathy z Wichrowych wzgórz |
Cupid | Kupidyn |
Don Juan | Don Juan |
Don Quixote | Don Kiszot |
Dulcinea | Dulcynea |
Eurydice | Eurydyka |
Fujitsubo | Fujitsubo z Opowieści o księciu Promienistym |
Galatea | Galatea |
Gamba | Marina Gamba, matka dzieci Galileusza |
Genji | Hikaru no Genji z Opowieści o księciu Promienistym |
Heathcliff | Heathcliff z Wichrowych wzgórz |
Himeros | Himeros |
Hios | Chios |
Jahan | Szach Jahan |
Kastytis | Kastytis, kochanek Juraty (folklor litewski) |
Leander | Leander |
Leylie | Lajla z Lajla i Madżnun autorstwa Maulana Dżami |
Lolita | Lolita |
Mahal | Mumtaz Mahal |
Majnoon | kochanek Lajli z Lajla i Madżnun |
Mélisande | Melisanda |
Narcissus | Narcyz |
Orpheus | Orfeusz |
Pao-yu | Jia Baoyu z powieści Sen czerwonego pawilonu |
Pelléas | Peleasz |
Psyche | Psyche |
Pygmalion | Pigmalion |
Radames | Radames |
Selene | Selene |
Tai-yu | Lin Daiyu z powieści Sen czerwonego pawilonu |
Tutanekai | Tutanekai (mitologia polinezyjska) |
Valentine | Święty Walenty |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Krzysztof Czart: Kosmos. Planetoida Eros. T. 22. Poznań: Oxford Educational, 2011, s. 24. ISBN 978-83-252-1256-8.
- ↑ (433) Eros. W: Lutz D. Schmadel: Dictionary of Minor Planet Names. Springer Berlin Heidelberg, 2007, s. 50. DOI: 10.1007/978-3-540-29925-7_434. ISBN 978-3-540-00238-3.
- ↑ Asteroid To Make Closest Approach Since 1975. Universe Today. [dostęp 2012-01-31]. (ang.).
- ↑ BBC: Gold rush in space?. [dostęp 2012-01-31]. (ang.).
- ↑ Regolit asteroidy Eros w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia
Bibliografia
- (433) Eros w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- (433) Eros w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
- Diagram orbity (433) Eros w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- Eros. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA. [dostęp 2016-03-20]. (ang.).
- Nineplanets.pl – Eros. nineplanets.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-12)].
- Strona główna misji Eros (ang.)
- Britannica: topic/Eros-asteroid
- SNL: Eros_-_asteroide
- DSDE: Eros_-_asteroide