Thoracosaurus
Thoracosaurus | |||
(Leidy, 1852) | |||
Okres istnienia: 70–62 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 70/62 70/62 | |||
Szczęka Thoracosaurus | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | zauropsydy | ||
Podgromada | diapsydy | ||
Infragromada | archozauromorfy | ||
Nadrząd | krokodylomorfy | ||
Rząd | krokodyle | ||
Nadrodzina | Gavialoidea | ||
Rodzaj | Thoracosaurus | ||
Gatunki | |||
|
Thoracosaurus – rodzaj krokodylomorfa żyjącego na przełomie kredy późnej i wczesnego paleocenu, 70 mln lat temu[1]. Jego skamieniałości zostały opisane w 1852 roku przez Josepha Leidy'ego[2]. Występował w Ameryce Północnej, jak i Europie.
Historia i taksonomia
Skamieniałości dotychczas nieznanego zwierzęcia znaleziono w USA, w New Jersey. Spoczywały w skałach formacji Greensand Mount Holly. Joseph Leidy przestawił znalezisko na spotkaniu Academy of Natural Science of Philadelphia w 1852. W tym samym roku opisał je, kreując nowy rodzaj, któremu nadał nazwę Thoracosaurus[1].
Dzisiejszymi krewnymi rodzaju Thoracosaurus są azjatyckie gawialowate i wymarłe rodzaje z Ameryki Południowej oraz Afryki, Gryposuchus i Eogavialis[1]. Poniższy kladogram przedstawia pozycję rodzaju Thoracosaurus , który wykreował Christopher Brochu w 2003 roku[3]:
Gavialoidea |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Występowanie
Rodzaj Thoracosaurus występował na terenie obecnej Ameryki Północnej (m.in. Karolina Północna, Karolina Południowa, New Jersey, Floryda, Montana i Dakota Północna, Dakota Południowa) i Europy (m.in Polska, Szwecja, Holandia wraz z Francją), w mulistych i słonawowodnych estuariach, jeziorach, lagunach i namorzynach[2]. W Kazimierzu Dolnym w Kamiennym Dole odkryto w 1997 roku kości szacowane na wczesny paleocen, 65,4 mln lat temu – jest to jedno z nielicznych znalezisk krokodyli w Polsce, kiedy to odkrywano zwykle fragmentaryczne szczątki[1].
Morfologia i ekologia
Długość ciała osiągała 4-5 m i waga do 1t jednak niektóre osobniki osiągały nawet 8 metrów długości, będąc największymi krokodylomorfami w formacji Hell Creek.
Pożywienie łapał wyskakując z wody. Pokarmem tego gada były najprawdopodobniej tak jak w przypadku dzisiejszego gawiala gangesowego ryby lub małe czworonogi (takie jak pterozaury, ssaki czy nawet dinozaury)[4], do których łapania wykorzystywał swój duży otwór gębowy.
Gatunki
- T. macrorhynchus
- T. brevispinus
- T. isorhynchus
- T. neocesarientis
- T. borrisaki
Większość z tych gatunków zasiedlało USA.
Thoracosaurus w kulturze
Gry komputerowe
Thoracosaurus pojawił się w grze pod tytułem Saurian[5].
Filmy przyrodnicze
Pojawił się w serialu „Wędrówki z dinozaurami”. Przedstawiony jest jednak na stronie internetowej serialu jako Deinosuchus[4].
Przypisy
- ↑ a b c d MarcinM. Żarski MarcinM., GwidonG. Jakubowski GwidonG., EugeniaE. Gawor-Biedowa EugeniaE., The first Polish find of Lower Paleocene crocodile Thoracosaurus Leidy. 1852: geological and palaeontological description, „Geological Quarterly”, 42 (2), 1998, s. 141-160 .
- ↑ a b Fossilworks: Thoracosaurus [online], fossilworks.org [dostęp 2021-04-23] .
- ↑ Christopher A.Ch.A. Brochu Christopher A.Ch.A., Phylogenetic Approaches Toward Crocodylian History [online] [dostęp 2021-11-28] .
- ↑ a b Thoracosaurus Walking with dinosaurs. Deviantart. [dostęp 2021-10-03]. (ang.).
- ↑ Saurian DevLog #47 [online], Saurian [dostęp 2021-04-24] (ang.).
- EoL: 4472724
- GBIF: 4822206
- identyfikator taksonu Fossilworks: 38458