Rzochów
Dzielnica Mielca | |||
Kościół św. Marka Ewangelisty w Rzochowie | |||
| |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | mielecki | ||
Miasto | Mielec | ||
Prawa miejskie | 1379–1896 | ||
W granicach Mielca | 1 stycznia 1985[1] | ||
SIMC | 0974713 | ||
Populacja (1943) • liczba ludności |
| ||
Strefa numeracyjna | (+48) 17 | ||
Kod pocztowy | 39-300 | ||
Tablice rejestracyjne | PL | ||
Położenie na mapie Mielca | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||
Położenie na mapie powiatu mieleckiego | |||
50°14′30″N 21°29′25″E/50,241583 21,490389 | |||
|
Rzochów – osiedle Mielca[1] w woj. podkarpackim, w powiecie mieleckim. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską przed 1382 rokiem, zdegradowany w 1896 roku[2]. 1 stycznia 1985 włączony do Mielca.
Historia
Rzochów otrzymał prawa miejskie między 1379 a 1382. W XVII wieku był znany z wyrobów garncarskich. Był wtedy również ośrodkiem ruchu braci polskich popieranego przez ród Tarnowskich. W 1629 roku właścicielem miasta Żochów w powiecie pilzneńskim województwa sandomierskiego był Stanisław Lubomirski[3]. W 1631 roku wśród mieszkańców odnotowano pierwszego Żyda, a w 1765 rzochowska społeczność żydowska liczyła już 94 osoby[4]. W połowie XVII wieku Rzochów został znacznie zniszczony w okresie najazdu szwedzkiego. W latach 1772–1918 znalazł się pod zaborem austriackim. W 1799 roku tutejsi Żydzi wybudowali drewnianą synagogę[4]. W XIX wieku Rzochów stał się znanym ośrodkiem szewstwa i garbarstwa.
W 1887 roku miejscowość uzyskała połączenie kolejowe z Dębicą i Sandomierzem. W okresie międzywojennym Rzochów przybrał charakter rolniczy, w tym też czasie wielu mieszkańców wyemigrowało za granicę. Podczas II wojny światowej miejscowość została poważnie zniszczona, po wojnie odbudowana.
Historia administracyjna
W 1896 roku utracił prawa miejskie, stając się miasteczkiem. Od 1896 gmina jednostkowa w powiecie mieleckim, za II RP w woј. krakowskim. 1 kwietnia 1925 do gminy Rzochów przyłączono przysiółek Rżyska i folwarki Wojsław Dwór i Rżyska Dwór z gminy Wojsław[5]. 1 kwietnia 1930 Rżyska (oprócz niektórych parceli) włączono z powrotem do gminy Wojsław[6].
W 1934 w nowo utworzonej zbiorowej gminie Mielec[7], gdzie utworzył gromadę (tracąc status miasteczka)[8].
Podczas II wojny światowej w gminie Mielec w Landkreis Dębica w dystrykcie krakowskim (Generalne Gubernatorstwo), częściowo włączony do Heeresgutsbezirk Truppenübungsplatz Süd Dęba i SS-Gutsbezirk Truppenübungsplatz Heidelager. Liczył wtedy 918 mieszkańców[9].
Po wojnie znów w gminie Mielec w powiecie mieleckim, w nowo utworzonym województwie rzeszowskim[10].
Jesienią 1954 zniesiono gminy tworząc gromady. Rzochów wszedł w skład nowo utworzonej gromady Rzemień[11], gdzie przetrwał do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12].
1 stycznia 1973 ponownie w gminie Mielec[13]. 1 czerwca 1975 w małym woj. rzeszowskim.
1 stycznia 1985 Rzochów włączono do Mielca[1]. Częścią osiedla jest Łuże stanowiącą odległą eksklawę Mielca za lasem w stronę Kolbuszowej, które przed wojną było samodzielną wioską.
Zabytki
- Kaplica grobowa (1840–1843)
- Kaplica cmentarna (1883)
- Drewniane domy (XIX wiek)
W Rzochowie znajdował się również drewniany kościół parafialny pw. św. Marka Ewangelisty z 1843. Został rozebrany i przeniesiony do skansenu w Kolbuszowej.
Zobacz też
- Cmentarz żydowski w Rzochowie
- Żochowski
Przypisy
- ↑ a b c M.P. z 1984 r. nr 30, poz. 212.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.
- ↑ Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 58.
- ↑ a b Historia społeczności | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-06-28] .
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 26, poz. 184.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 4, poz. 37.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 593.
- ↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 142.
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168.
- ↑ Uchwała Nr 28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu mieleckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41).
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
Linki zewnętrzne
- Edward Michocki: Zamek Książęcy Rzemień – HISTORIA. czargraf.pl. [dostęp 2020-11-18].
- Rzochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 167 .
- Żochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 812 .
- Rzochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 568 .
- p
- d
- e
Części miasta wg TERYT |
|
---|---|
Osiedla Mielca |
|
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Mielec
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →) |
|
Miasteczka (1920–34) |
|
Gminy miejskie (1920–39 → i 1945–75) | |
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →, 1945–54 i 1973–75) |
|
Gromady (1954–72) |
|
- p
- d
- e
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Gminy miejskie |
|
---|---|
Gminy wiejskie z prawami miejskimi |
|
Gminy wiejskie z prawami miasteczka |
|
Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.